kutubhona

Бу эса саҳобаларнинг Умар айтган гапга қўшилишларига далолат қилади.

Булар халифаликка бир муайян шахсни тайин қилиш ҳақида насс ворид бўлмаганлиги жиҳатидан келтирилган далиллардир. Аммо бу ерда муайян шахсни тайин қилингани ҳақида келган насс мавжуд деб айтадиган кишилар келтирадиган нассларга тўхталадиган бўлсак, бу насслар орасида Росулуллоҳ с.а.в. ўзидан кейин Абу Бакрни халифа қилиб қолдирганига далил қилиб келтиришадиган насслар ҳам ва Алини халифа қилиб қолдирганига далил қилиб келтиришадиган насслар ҳам бор. Шунинг учун ана шу нассларни келтириб улардаги нарсаларни баён қилиб ўтишга тўғри келади:

Росулуллоҳ с.а.в. Абу Бакрни халифа қилиб қолдирган деб айтадиган кишилар келтирган нассларга келсак, бу насслар икки қисмдир. Биринчи қисмда Росулуллоҳ с.а.в. Абу Бакрни мақтаганлиги айтилган ва уларда Абу Бакрни халифа қилиб қолдирганига далолат қиладиган ҳеч қандай нарса йўқ. Иккинчи қисмдан эса айримлар Росулуллоҳ с.а.в. Абу Бакрни халифа қилиб қолдирган деб хулоса чиқарса, бошқалари Пайғамбаримиз с.а.в Абу Бакрни халифаликка номзод қилиб кўрсатган деб хулоса чиқарган. Росулуллоҳ с.а.в. Абу Бакрни мақтаган биринчи қисмга келсак, биз бу насслардан намуналар келтириб айримларини зикр қилиб ўтамиз. Уларнинг ҳеч бири мақтовдан бошқа нарсани англатмайди.

Бухорий Абу Саид Худрийдан ривоят қилади: Набий с.а.в. дедилар:

«إِنَّ مِنْ أَمَنِّ النَّاسِ عَلَيَّ فِي صُحْبَتِهِ وَمَالِهِ أَبَا بَكْرٍ، وَلَوْ كُنْتُ مُتَّخِذًا خَلِيلاً غَيْرَ رَبِّي لاَتَّخَذْتُ أَبَا بَكْرٍ، وَلَكِنْ أُخُوَّةُ الإِسْلاَمِ وَمَوَدَّتُهُ، لاَ يَبْقَيَنَّ فِي الْمَسْجِدِ بَابٌ إِلاَّ سُدَّ، إِلاَّ بَابَ أَبِي بَكْرٍ»

«Одамлар орасида менга суҳбати ва молида энг кўп меҳр-мурувват кўрсатган инсон Абу Бакрдир. Агар Роббимдан бошқа яна бировни халил (энг яқин дўст) тутганимда эди, албатта Абу Бакрни халил тутган бўлардим. Лекин Ислом